Praca ludzi nawzajem związanych ze sobą w procesie społecznej produkcji dóbr materialnych i usług. W procesie produkcji, w wyniku społecznego podziału pracy, istnieją wielostronne związki i zależności między wytwórcami. Praca ludzka zawsze odbywa się w społeczeństwie, producenci wytwarzają towary dla społeczeństwa. ?Od czasu gdy ludzie pracują w jakikolwiek bądź sposób jedni dla drugich, praca ich ? pisze Marks ? przybiera też formę społeczną”. W warunkach prywatnej własności środków produkcji społeczny charakter pracy nie ujawnia się w samym procesie produkcji, ale dopiero na rynku, w wymianie, w konieczności tej wymiany. W procesie produkcji praca poszczególnych wytwórców ma charakter prywatny. Społeczny charakter pracy przejawia się tu zatem w sposób pośredni, drogą okólną, za pośrednictwem wymiany towarowej. System pracy społecznej rozgałęzia się coraz bardziej wraz z rozwojem sił wytwórczych i społecznego podziału pracy; znajduje to wyraz we wzroście liczby gałęzi produkcji i pogłębianiu się specjalizacji. W wytwarzaniu każdego towaru uczestniczy coraz więcej pracowników wielu gałęzi. W społeczeństwach opartych na prywatnej własności środków produkcji pogłębiający się społeczny podział pracy, czyli uspołecznianie procesu produkcji, stoi w sprzeczności z prywatnym charakterem pracy. Sprzeczność między pracą społeczną a pracą prywatną, którą jest podstawową sprzecznością prostej gospodarki towarowej, przekształca się w ustroju kapitalistycznym w sprzeczność między społecznym charakterem wytwarzania a prywatnokapitalistyczną formą przywłaszczania.